1)ÇÖZELTİLER VE ÇÖZÜNÜRLÜK

2)KİMYASAL TEPKİMELER

3)KİMYANIN TEMEL YASALARI

4)RADYOAKTİFLİK

5)PERİYODİK CETVEL

6)ATOMUN YAPISI

7)MADDE BİLGİSİ

1)ÇÖZELTİLER VE ÇÖZÜNÜRLÜK

ÇÖZELTİLERİN ÖZELLİKLERİ
ÇÖZELTİLER
	Bir maddenin başka bir madde içerisinde gözle görünmeyecek tanecikler halinde homojen bir şekilde dağılması olayına ÇÖZÜNME, elde edilen homojen karışıma da ÇÖZELTİ denir.      Çözeltilerde çözen ve çözünen olmak üzere iki bileşen vardır. Bir çözücü içerisinde birden fazla çözünen bulunabilir
ÇÖZELTİLERİN ÖZELLİKLERİ
	1.  Homojen karışımlardır. 2. Saydam ve berrak görünürler. 3. Asit baz ve Tuz gibi iyonik maddelerle hazırlanmış sulu çözeltiler elektrik akımını iletir.   E Elektrik akımını ileten çözeltilere ELEKTROLİT ÇÖZELTİ denir. Elektrik akımını ileten metallere ELEKTROT denir.     4.   Çözüneni uçucu olmayan sıvı çözeltilerde       a)   Çözeltinin kaynama noktası saf çözücünün kaynama noktasından yüksektir.       b)   Çözeltinin donma noktası, saf çözücünün donma noktasından düşüktür.       c)   Çözeltinin buhar basıncı, saf çözcünün buhar basıncından düşüktür.   5.  Çözüneni uçucu olmayan sıvı çözeltilerde çözünen madde miktarı (Derişim) arttıkça     a)    Kaynama noktası yükselir.     b)    Donma noktası düşer.     c)     Buhar basıncı düşer   6.     Çözeltilerin ayırt edici özellikleri sabit değildir.       E 1 litre SUDA 1 mol atom, iyon ya da molekül çözündüğünde çözeltinin kaynama noktası 0,52°C yükselir, Donma noktası -1,86°C düşer.   7.      Çözüneni uçucu olmayan seyreltik çözeltilerde çözelti sabit basınç altında;   a)   Isıtıldıkça kaynama noktası yükselir.   b)   Soğutuldukça donma noktası düşer.   c)   Buhar basıncındaki artış hızı azalır.          Saf madde ile çözeltilerdeki kaynama noktası ve donma noktası değişimleşirini grafikte inceleyelim.               E Bir maddenin elektrik akımını iletebilmesi için; a)     Serbest halde elektronu olmalıdır. Bu olay metallerde vardır. b)    Yapısında Anyon (-) ve Katyon (+) bulunmalıdır. c)    Bileşikler katı halde elektriği iletmezler. Sıvı halde ve çözeltilerinde, iyonik bileşikler elektrik akımını iletir. d)    Bir çözeltide iyon sayısı arttıkça, ya da sıcaklık arttıkça çözeltinin iletkenliği artar. (Endotermik çözünmelerde) e)   Metallerin elektrik iletkenliği elektron akışı ile olur. (Ötelenme hareketi) olay fizikseldir. f)     Bileşiklerin sulu çözeltilerinin elektrik iletkenliği kimyasal yollarlar olur. g)    Suda moleküller halde çözünen (ağ örgülü) maddelerin çözeltileri elektrik akımını iletmez

2)KİMYASAL TEPKİMELER

YANMA TEPKİMELERİ

 

       Yanma, havanın oksijeniyle maddelerin tepkimeye girmesidir. Yanma sonucunda oksijen atomu -2 değerliğini alır. Yanma olayı Egzotermik ( ısı veren ) bir olaydır.

Bir yerde yanma olayının gerçekleşmesi için;

1- Yanıcı madde olmalı

2- Yakıcı madde ( oksijen ) olmalı

ancak yeterli değil;

3- Yanıcı maddenin tutuşma sıcaklığına kadar ısıtılmış olması gerekir.

Bu üç şart sağlanmassa yanma olayı gerçekleşmez.

 

Yangını söndürmek için ;

¬Yanan madde ortamdan uzaklaştırılmalı

¬Yakıcı madde ortamdan uzaklaştırılmalı.

¬Yanıcı madde ile yakıcı madde arasındaki teması kesmeli.

 

Bir nesnenin yangın söndürücü olabilmesi için;

¬ Öz kütlesi havadan ağır olmalı

¬ Tutuşma sıcaklığı  çook çok yüksek olmalı

 

Yanma olayı;

a) Görünür yanma ( alevli )

b) Görünmez yanma ( alevsiz )

olmak üzere ikiye ayrılır.

 

Ü   Açık havada yanma olayı gerçekleşirse havanın hacimce ya da molce’ 1/5 inin oksijen gazı olduğu unutulmamalı

---

 

E ELEMENTİN YANMASI

       Bir  element oksijen ile yandığında o elementin oksidi oluşur. Ancak oksitteki element maximum pozitif değerliğini almamışsa kısmi yanma, almışsa tam yanma olayı gerçekleşmiştir.

 

C  +  ½ O₂  ®  CO  +  ısı          kısmi yanma, görünür

C  +  O₂    ® CO₂   +  ısı           tam yanma, görünür

2 Al  + 3 O₂ ® 2 Al₂O₃        görünmez, tam yanma

2 Fe  +  3 O₂ ®  3 Fe₂O₃            görünmez, tam yanma

Ü  Kısmi yanma sonucu oluşmuş bir oksit yeniden oksijen ile yanarak tam yanmayı gerçekleştirebilir.

         CO  +   ½ O₂ ® CO₂

         N₂O  +  2 O₂  ® N₂O₅

         2 FeO  +  ½  O₂  ® Fe₂O₃

Ü  Tam yanma sonucu oluşan oksitler artık bir daha yanmazlar

    CO₂  +  O₂  ® Yanmaz

        N₂O₅  +   O₂  ® Yanmaz

        Fe₂O₃  +  O₂  ®  Yanmaz

Ü Birer element olan soy gazlar yanmazlar.

---

F METALLERİN YANMASI

        Bir metal oksijen ile yandığında o metalin oksidi oluşur. Metal oksitler genellikle baz özelliği gösterir. Metallerin oksijenle tepkimesine PASLANMA ‘da denir.

Ü Anfoter metallerin oksitleri anfoter özellik gösterir.

2 Al   +    3 O₂   ® 2 A₂O₃     anfoter oksit

Mg   +    ½  O₂  ®  MgO      bazik oksit

2 Na   +   ½ O₂  ®  Na₂O     bazik oksit

 

F AMETALLERİN YANMASI

        Bir ametal yandığında ametalin oksidi oluşur. Oluşan ametal oksit nötr ya da asit özellik gösterir.     

 

       2 C  +  O₂   ®  2 CO    nötr  kısmi yanma   

          C  +  O₂   ®  CO₂      asidik  tam yanma

       2 N₂  +  O₂  ®  2N₂O   nötr   kısmi yanma

          N₂   +   O₂  ® 2NO    nötr  kısmi yanma

       N₂  +  5/2 O₂  ®  N₂O₅  asidik  tam yanma

      2 S   +   3O₂   ®  2SO₂   asidik  tam yanma

---

 

E BİLEŞİĞİN YANMASI

       Bir bileşik yandığında bileşikteki her bir elementin oksidi oluşur.

Bileşiğin yanma tepkimesini şöyle sembolize edebiliriz

 

 

 

 

CH₄  +  2 O₂  ® CO₂  +  2 H₂O

Al₄C₃  +  6 O₂  ® 2 Al₂O₃  +  3 CO₂

Mg₃N₂  +  4 O₂  ®  3 MgO  +  N₂O₅ 

2 NH₃  +   4 O₂  ® N₂O₅  +   3 H₂O

---

 

E KARIŞIMLARIN YANMASI

Karışımlar saf maddelerin Fiziksel yollarla bir araya gelmesinden oluşmuşlardır. Bu nedenle karışımdaki maddelerin her biri tek başına yanar.       

 

 

 

ÖRNEK:

               Al + Mg  alaşımında maddelerin mol sayları eşit ve toplam 0.6 moldür. Bu karışım tam oksitlenmesi için kaç gram O₂ gazı gerekir?  ( O = 16 )

 

ÇÖZÜM:

               Mol sayıları eşit olduğuna göre 0,6 molü iki eşit parçaya bölebiliriz.

Bu oldan sonra yanma tepkimelerini yazarsak;

 

     2 Al     +     3 O₂  ® 2 Al₂O₃

    0,3 mol         0,45 mol

 

    2 Mg      +      O₂     ® 2 MgO

   0,3 mol           0,15 mol

 

Görüldüğü gibi harcanan toplam O₂ gazı  ( 0,45 + 0,15 ) = 0,60 mol

 

O₂ gazının kütlesini bulacak olursak;

 

m =  n . M_A      ise   

m = 0,60 . 16

m = 9,6 gram

3)KİMYANIN TEMEL YASALARI

KÜTLENİN KORUNUMU

            Bir kimyasal tepkimede pratik olarak tepkimeye giren maddelerin kütleleri toplamı, tepkime sonunda oluşan ürünlerin kütleleri toplamına eşittir.

            Ancak gerçekte tepkime sonunda bir miktar kütle enerjiye dönüşür. Fakat bu kütle oldukça az olduğundan ihmal edilir.

                         Biz kütlenin değişmediğini kabul edip sorularımızı ona göre çözeceğiz.

 Ca      +      Br₂            CaBr₂

40 g   +     160 g        200 g

20 g   +       80 g        100 g

10 g   +       40 g         50 g

5 g     +       20 g         25 g

1 g     +        4 g           5 g

2 g     +        8 g         10 g 

Bir kimyasal tepkimede

1. Atom cinsi ve sayısı kesinlikle korunur.

2. Elementlerin mol - atom sayıları kesinlikle korunur.

3. Kütle kesinlikle korunur.

4. Enerji kesinlikle korunmaz.

5. Kimyasal özellikler kesinlikle korunmaz.

6. Mol sayısı korunabilirde korunmayabilirde.

7. Molekül sayısı, basınç ve hacim tepkimenin cinsine maddelerin yapısına ve ortamın şartlarına göre korunabilir de korunmayabilirde

   ---

    

   AŞAĞIDAKİ TEPKİMELERİ İYİCE İNCELEYELİM

	N2(gaz)	+	3 H2(gaz)		2NH3(gaz)	+	ısı
Atom cinsi ve sayısı	2 tane N atomu	+	6 tane H atomu		2 tane N atomu 6 tane H atomu			KORUNUR
Kütle	28 gram	+	6 gram