BİTKİNİN AZOT BESLENMESİ Sayısız çeşitli araştırmalardan alınan sonuçlarda; asit topraklar üzerinde NO3 gübrelemesinin, NH4 gübrelemesine tercih edilmesi gerekir.(Huppert ve Buchner 1953,Widdowson et al.1967). Bu genel bakışta her bitki çeşidinin değişik N formül üzerine ayrı reaksiyon gösterdiğini de dikkate almak gerekir.Çünkü düşük pH değerlerinde de iyi gelişen birçok bitkiler gelişmelerini yaygın olarak bulunan ve fizyolojik asit etkisi olan NH4 gübrelerine borçludur. Asitlenmeye eğilimi olan hafif topraklar ve humuslu kumlu toprakları sık sık amonyum gübresiyle gübrelemede dikkatli olmak gerekir.Bütün nitrat gübreleri CaNO3, NaO3 gibi çok çabuk etki eden N gübreleridir.Kısa bir zaman içinde intensif bir bitki gelişimine erişilmek isteniyorsa nitrat gübreleri böyle durumlarad her zaman kullanılır.Son zamanlarda bitkiye yavaş ve uzun seneler etki eden ve topraktan yıkanmaya karşı dayanıklı olan azot gübresi istihsal edilmeye çalışılmışltır.Krotonaldehyd ve ürenin yoğunlaştırılmasından meydana gelen bir madde olan “krotonylidendiharnstoff” bu madde istenilen özelliğe sahiptir.buan benzeyen gubre çeşidi ticarette “floranid” olarak bulunur. Tarımda olduğu gibi orman gubrelemesinde de amonyum nitrat gübrelerinin önemi büyüktür.Bunlar NH4-N’i ve hem de NO3-N’i ihtiva ederler.Bunlaradn birinci sırada kireçli amonyum nitrat(CaCO3-NH4NO3) gelir. Her iki N formunun elverişli olanlarının beraber bulunması ve bu gübrenin yüksek miktarda kireç ihtiva etmesi etmesi nedeniyle ormancılığın standart gübresi olarak geçerlidir.Amonyum sülfat ile beraberinde bol bulunan azotlu gübre (NH4)2SO4+Na2B4O7) don tehlikesi olan yetişme muhitlerinin gübrelenmesinde tercih edilir.Çünkü yeterli bor beslenmesiyle bitkinin don olaylarına datyanıklılığı (resistenzi) artar. Bileşiminde Cu bulunan azotlu magnezyum sülfat gübresi fakir kumlu toprakların ve aynı zamanda bileşmindeki Cu nedeniyle de turbalık toprakların gübrelenmesinde kullanılır.Yine bu gübrenin ihtiva ettiği Cu ve Mg den dolayı yaban hayvanlarının otlatıldığı alanların gübrekenmesinde kullanılmasının büyük önemi vardır.(NH4NO3+(NH4)2SO4+MgSO4+Bakırtuzu). Bütün azotlu gübreler kolay çözünürler.Bu gübrelerin ihtiva ettiği azot, toprağa verilmesinden hemen sonra çabucak bitki tarafından alınmaya hazır duruma gelir. Orman ağaçlarının topraktan azotu almaları, otsu bitkilerin aksine olarak önce mayıs ayı ortalarından başlayarak sonra haziran ortalarına kadar devam eder.Eğer orman topraklarında azot gübrelemesi mayıs ayından önce yapılmayacak olursa hem gübreden bitkinin besin maddesi istifadesi artar ve hem de toprak florasının gelişmesi engellenir. Ormanlık alanların gübrelenmesinde amonyak gazı da kullanılır.Buarada amonyak azotu besin maddesi olar4ak orman ağaçlarına daha az hizmet eder.Fakat asıl amaç NH3-N’nun ham humus formunu düzeltmesidir.Azot atomlarının humus maddesinin yapısına dahil olmaları ancak hafif asitten nötrale jadar olan toprak reaksiyonlarında mümkündür.Burada amonyak bir gaz olaerak etki eder ve toprağın pH sını yükseltir.Bu nedenle bi azot kaynağı özelliği yanında toprağın asitliğini nötralize etme etkisine de sahiotir.Ormanlık alanlarının gübrelenmesinde amonyak gazının yanında nitrat ve amonyum gübreleri de kullanır. Verilecek N bübresinin nmiktarı her bitki türüne ve toprağın azot durumuna göre ayarlanır.Toprağın azot durumuna; yıkanma durumu, mikroorganizma fal,yeti ve önceki verimi bir ölçü oluşturur. Genellikle genç bitkiler proteince zengindirler.Bitkide yaşlanma olayı ile fazla olarak diğer maddeler (karbonhidratlar, selluloslar.nişasta) oluşur. Çayırların biçme zamanı için bu durumrun önemei büyüktür.Genç yerşil çayırlık alanlarından, yaşlı alanlara oranlara proteince zengin ve daha kolay hazım edilebilir ot sağlanır. Noksan bir azot beslenmesi, bitkinin yekün madde metebolizması üzerine negatif etki eder.Böylece protein teşekkülğ ve enzim komplekslerinin yapımı yani bitkinin tüm gelişimi engellenir.N noksanlığı gösteren bitkiler küçük ve cılız kalırlar.yapraklar solgun, açık sarı ve kırmızımtırak renk tonları gösterirler.Renk değişmesi önce yaşlı yaşlı yapraklardan itibaren başlar ve dökülürler. Bitkide yeterli N beslenmesinde;koyu yeşil , sulu ve geniş yüzeyli yapraklar oluşur.Koyu yeşil renk kloroplast sentezlerinin artmasından ileri gelir.N noksanlığı gösteren bitkilerin açık yeşil ve soğuk renklerı ise yeterli olmayan kloroplast teşekkülünden